WAT
VASTE HALVEDAGPLANNING
De kinderen van Onsplek zitten zelf dagelijks in hun eigen klas met hun eigen regels, afspraken en structuren.
Daarom vind ik het belangrijk dat in Onsplek een duidelijke opbouw is voorzien die steeds hetzelfde is en visueel wordt gemaakt. Dit zie je op de foto in een beknopt voorbeeld.
Ben je benieuwd naar concreet uitgewerkte agenda's van de verschillende thema's? Neem dan hier een kijkje!
WAT
COOPERATIEVE LEERSTRATEGIEEN
Dit zijn vaste werkvormen die je inzet om kinderen actief aan de slag te laten gaan met een gemeenschappelijk doel. De leerkracht bepaald doordacht de groepen of de duo's zodat alle kinderen aandeel hebben en grenzen verleggen of ontwikkelingstappen zetten.
Er zijn vier basisprincipes essentieel voor coöperatieve leerstrategieën:
GIPS
Gelijke deelname: iedereen participeert - iedereen leert
Individuele aanspreekbaarheid: iedereen een stem - iedereen betrokken
Positieve wederzijdse afhankelijkheid: iedereen een houvast - iedereen mee op weg naar de top
Simultane Actie: iedereen actief aan de slag / aan het woord - iedereen maximale leerkansen
WAT
EXECUTIEVE FUNCTIES
Leerkracht:
Zit nu eens recht...
Heb je dat nu nog niet gevonden?
Heb je weer niet gehoord wat ik zei?
Hallo! Aarde aan...
Kan je nu eens eerst doen wat ik heb gevraagd.
Kind:
Uhm... wat?
​
Je denkt het, je zegt het, maar nee de kinderen doen het echt niet altijd met opzet!
​
Er zijn heel wat executieve functies en wanneer ze onvoldoende aandacht krijgen of minder goed ontwikkeld zijn, kan dit grote gevolgen hebben op het leren.
De kleuterleeftijd is het meest ideaal om executieve functies te ontwikkelen, daarom vind ik het belangrijk om hier in Onsplek extra aandacht aan te geven. Ik verdiepte me in de verschillende functies om dit zo natuurlijk mogelijk mee te nemen in het leren van de kinderen én om gepast te kunnen inspelen op de noden die er zijn. Het is dus geen apart lesje, maar het zijn attitudes die het denken (cognitie) en het doen (gedrag) bepalen.
​
Hieronder kan je lezen over de verschillende executieve functies en mogelijke stappen die je kan zetten binnen deze functies.
​
Bronnen:
https://wij-leren.nl/executieve-functies-slim-maar.php
Herrewijn, B. en Monfils, E.(2019), Breinhelden, Rotterdam, Nederland, Bazalt.
​
​
​
nadenken voor je iets doet
RESPONS-INHIBITIE
Sommige kinderen zijn echte doeners. Nog voor je een halve zin hebt gezegd, zijn ze al aan de slag. Dit kan helpen:
Stel zelf haalbare beperkingen
Breng inzicht in de consequenties die slechte impulsberheersing veroorzaken.
Bereid het kind (zo mogelijk) voor op situaties door er vooraf over te praten.
Oefen respons-inhibitie door rollenspel.
informatie in je geheugen houden bij het uitvoeren van complexe taken
WERKGEHEUGEN
Als het kind moeite heeft met het in gedachten houden van informatie bij het uitvoeren van complexe taken, kun je het volgende doen:
Maak oogcontact voordat je de opdracht geeft.
Beperk afleiders.
Laat het kind de opdracht herhalen.
Gebruik visuele geheugensteuntjes.
Help het kind met bedenken hoe hij/zij iets belangrijks kan onthouden.
emoties reguleren om doelen te behalen of gedrag te controleren
EMOTIEREGULATIE
Sommige kinderen hebben moeite met het beheersen van de emoties om doelen te bereiken, taken af te maken of gedrag te controleren. Wat kun je doen?
Pas bij jonge kinderen de omgeving aan.
Bereid het kind (zo mogelijk) voor op wat zal komen.
Geef het kind strategieën of een script voor probleemsituaties.
aandachtig blijven, ondanks afleiding
VOLGEHOUDEN AANDACHT
Afleiding, vermoeidheid, verveling… het is moeilijk om dan goed aan een taak te blijven werken. Wat kun je doen om het kind te helpen?
Zorg voor toezicht.
Vergroot langzaam de spanningsboog.
Gebruik een timetimer of zandloper.
Maak de taak interessant.
Geef gericht complimenten of gebruik een beloningssysteem.
op tijd en efficiënt aan een taak beginnen
TAAKINITIATIE
Sommige kinderen vinden het erg moeilijk om zonder uitstel met een taak te beginnen, op tijd en op een efficiënte manier. Hoe kan je hen helpen?
Moedig aan om gelijk te beginnen.
Visualiseer de opdracht.
Deel de taak op in kleine stukken.
Laat het kind vooraf nadenken over hoe en wanneer hij de taak doet.
Laat het kind bedenken hoe je hem kunt aansporen, bv. met een wekker.
een plan maken en beslissen wat belangrijk is
PLANNING/PRIORITERING
Wat is belangrijk, wat is minder belangrijk? Sommige kinderen hebben moeite met het stellen van prioriteiten en het plannen van taken. Wat kun je doen?
Betrek het kind bij het plannen en beschrijf de stappen.
Laat door het kind verwoorden wat eerst moet gebeurden om prioritering aan te leren.
Maak de planning visueel.
informatie en materialen ordenen
ORGANISATIE
Als het kind moeite heeft met organiseren is het goed om een systeem voor het opruimen te bedenken. Houd toezicht als het kind aan de slag gaat.
Bepaal wat haalbaar is en stel een planning op.
Hanteer een systeem dat consequent wordt toegepast en volg dit op.
Zorg ervoor dat het kind goed begrijpt wat er verwacht wordt en dat hij/zij hiervoor verantwoordelijk is.
tijd inschatten, verdelen en deadlines halen
TIMEMANAGEMENT
Sommige kinderen hebben moeite met het inschatten van de hoeveelheid tijd die ze nodig hebben voor een opdracht. Ze weten niet goed hoe ze die tijd het beste kunnen besteden en hoe ze met deadlines moeten omgaan. Hoe kun je hen helpen?
Zorg voor een voorspelbare dagelijkse routine. Dit draagt bij aan het besef dat tijd ordelijk verloopt.
Praat met het kind over hoe lang het duurt om iets te doen.
Maak gebruik van kalenders en roosters en moedig het kind aan om hetzelfde te doen.
Gebruik een timetimer.
doelen formuleren en realiseren zonder je te laten afschrikken
DOELGERICHT GEDRAG
Recht op je doel af, zonder afleiding. Dat is niet altijd eenvoudig. Maar het is wel belangrijk, want zonder doorzetten krijg je geen zelfvertrouwen. Wat kun je doen om het kind te helpen?
Bouw de lengte en moeilijkheid van taken op (enkelvoudig --> meervoudig)
Help het kind om steeds verder gelegen doelen te halen.
Geef het kind iets om naar uit te kijken als het doel behaald is.
flexibel omgaan met veranderingen en tegenslag
FLEXIBILITEIT
Omgaan met verandering, teleurstelling en frustratie is voor veel kinderen moeilijk. Wat kun je doen?
Introduceer niet te veel veranderingen tegelijk.
Vertel vooraf wat komen gaat.
Houd je zoveel mogelijk aan de planning.
Maak een taak minder complex.
Maak gebruik van sociale verhalen.
Geef kinderen keuzemogelijkheden (liefst drie verschillende).
een stapje terug doen om jezelf en de situatie te overzien en te evalueren
METACOGNITIE
Metacognitie wil zeggen: het vermogen om een stapje terug te doen, om jezelf en de situatie te bekijken en te zien hoe je problemen oplost. Hierbij horen ook zelfmonitoring en zelfevaluatie. Metacognitieve vaardigheden kun je onderverdelen in het evalueren van je prestaties en het evalueren van sociale situaties. Hoe kun je deze vaardigheid stimuleren?
Stel evaluerende vragen, zoals: Hoe vind je dat je de opdracht hebt uitgevoerd?
Leer het kind vragen, die het aan zichzelf kan stellen. Bijvoorbeeld: Wat is het probleem? Houd ik me aan mijn plan?
Laat het kind beschrijven hoe een voltooide taak eruitziet.